كشاورزی در هفته ای كه گذشت؛ کیفیت نان زیر ذره بین استاندارد ۱۰۴

زیپو کالا: ۱۸ مرداد امسال بنا بر دستور رییس جمهور طی ۵ سال باید استاندارد ملی گندم (استاندارد ۱۰۴) بطور کامل اجرا شود برای اینکه ۷۰ درصد کیفیت نهایی آرد و نان به ماده اولیه آن یعنی گندم بر می گردد.

به گزارش زیپو کالا به نقل از مهر، چند سالی است که دور ریز نان ها زیاد شده است. نان ها بعد از گذشت چند ساعت از پخت آنها خصوصاً بربری و سنگک دیگر قابل استفاده نیستند. به قولی مزه آنها دیگر طعم گذشته را نمی دهد. چرا؟
رئیس اسبق اتحادیه نان سنتی عنوان می کند، گندم کشت شده در بعضی مناطق کشور دارای مواد پروتئینی ضعیف تر بوده و باید با گندم مقوی تر مخلوط شده و آرد شود. این در حالیست که عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات کشاورزی معتقد می باشد، کیفیت پایین نان مربوط به کیفیت گندم نبوده و مربوط به نوع آردی است که استفاده می شود. طی ۱۰ سال قبل تمام گونه های گندم کشور در لابراتوار ها پایش می شود و کیفیت گندم در حدود دو دهه گذشته بهبود پیدا کرده و مشکلی که مصرف کنندگان در بیرون می بینند مربوط به این است که متأسفانه آردی که از طرف نانواها تهیه می شود آرد نول (سفید) است.
پاسخ کارشناسان درباره ی کیفیت نان چیست؟
۲۸ بهمن ۱۴۰۰ در سازمان ملی استاندارد که با حضور رییس جمهوری انجام شد ۳ مصوبه به تصویب رسید. مصوبه نخست، اجرای الزامی استاندارد ملی ایران به شماره ۱۲۷ تحت عنوان «برنج – خاصیت ها و روش های آزمون» برای انواع برنج بسته بندی شده و دیگری الزامی شدن استانداردهای گندم بود. ۱۸ مرداد امسال بنا بر دستور رییس جمهور طی ۵ سال باید استاندارد ملی گندم (استاندارد ۱۰۴) بطور کامل اجرا شود.
یک کارشناس حوزه غلات گفت، همه گندم ها مناسب تهیه نان نیستند. گندم برای صنعت نان باید به لحاظ رئولوژیکی، ساختار تولید خمیر و … از گندم های پر پروتئین باشد، گندم هایی که بتوان از آن نان ماکول تهیه کرد برای اینکه ۷۰ درصد کیفیت نهایی آرد و نان به ماده اولیه آن یعنی گندم بر می گردد و ۳۰ درصد باقی مانده مربوط به نوع تجهیزات و تبحر نیروی انسانی است.
الزامات استاندارد ۱۰۴ دارای ۱۶ شاخص از نمونه برداری، سنجش میزان رطوبت، سیاهک گندم، تعیین وزن حجمی، آلودگی هایی مانند وجود حشرات، آلودگی پنهان مانند سن زدگی، جداسازی گندم های شکسته از سالم، میزان باقی مانده آفت کش، اندازه گیری کردن فلزات سنگین موجود در محصول، افت گندم و … است.
سفره کشاورزان با زمین آنها گره خورده است. اگر بخواهیم هوشمندانه کشت داشته باشیم ناگزیر هستیم به سمت استانداردسازی محصولات همچون گندم برویم. به عنوان مثال استاندارد ۱۰۴ تکلیف همه را مشخص می کند و نقش مرکز تحقیقات وزارت جهاد کشاورزی را پررنگ تر می کند به سبب ارقامی که معرفی می کند. همین طور نقش شرکت های دانش بنیان برای مکانیزاسیون کردن کشاورزی سنگین تر می شود. با استانداردسازی گندم، ضایعات در بخش آرد و مصرف انرژی کاسته می شود. مهم تر این که وقتی آرد با گندم استاندارد تحویل نانوایی ها شود، می توان از آن سو طلب نان باکیفیت کرد.
به گفته این کارشناس حوزه غلات، مشکل کیفیت گندم از جانب کشاورز نیست برای اینکه یک رقم گندم در اختیار او برای کشت قرار می گیرد و آن چه برداشت می شود حاصل همان بذر است. هنگامی که می خواهیم رقم بذری گندم را در زمین زراعی پرورش دهیم حداقل ۳ تا ۵ سال زمان نیاز دارد. اصلاح و پرورش بذر مناسب اقلیم های جغرافیایی، مقاوم در مقابل آفات و بیماریها و بهبود عملکرد زمان بر است. ما باید به تناوب، بذرهای جدید به کشاورزان معرفی نماییم. کشاورزان در آلمان نهایت ۲ سال از یک رقم استفاده می نمایند اما در ایران هنوز به شکل سنتی یک کشاورز ۲۰ سال از یک رقم بومی و محلی درحال استفاده است.
چرا کشت کلزا فراموش شده است؟
تولید روغن خوراکی در کشور ۹۵ درصد وابستگی ارزی دارد. بخش اعظمی از دانه های روغنی مورد نیاز وارداتی است. نیاز کشور سالانه بین ۱.۵ تا ۱.۶ میلیون تن روغن است و در این جهت سالانه حدود ۳ میلیون تن دانه روغنی وارد ایران می شود. کاشت کلزا بعد از کشت گندم به بارور شدن خاک کمک می نماید. چرا کشاورزان نسبت به کاشت دانه های روغنی همچون کلزا استقبال نمی کنند؟ در صورتیکه هر کیلو خرید تضمینی گندم در سال زراعی ۱۴۰۲-۱۴۰۱، ۱۵ هزار تومان و کلزا ۳۰ هزار تومان بود.
رئیس بنیاد ملی گندم کاران درباره ی چرایی عدم استقبال گندم کاران عنوان می کند، تناوب زراعی یکی از بدیهیات برای افزایش راندمان در امر کشت است اما بطور متوسط در هر هکتار کشت گندم ۴ تا ۵ تن محصول برداشت می شود که این عدد در برداشت کلزا کمتر است. دومین عامل به شرایط آب و هوا بر می گردد. عامل سوم نیز مربوط به مکانیزاسیون بوده که تجهیزات مورد نیاز برداشت کلزا در کشور به اندازه کافی موجود نیست.
بر اساس برنامه ها، مقرر است امسال ۳ هزار هکتار زمین به کشت کلزا تخصیص یابد. یکی از کشاورزان پیشرو در بخش کشاورزی گفت، گندم کاران سال ها است به کشت گندم عادت کرده اند و الزامات آنرا می دانند در صورتیکه برای کشت کلزا نیاز است مدیریت جدید داشته باشند؛ علاوه بر این که عدم توجه و اهمیت متولیان امر به این مساله سبب شده که به مرور از سطح زیر کشت این دانه روغنی در داخل کاسته شود. به عنوان مثال حدود ۵ سال قبل در کشور ۲ هزار هکتار زمین زیر کشت کلزا می رفت که این عدد به مرور سیر نزولی داشت. همین طور بارها به بهره برداران گوشزد شده اگر سال هاست کشت جو دارند با مدیریت می توانند با کاشت کلزا، سود بیشتری داشته باشند برای اینکه با مدیریت درست می توان در هر هکتار بین ۲ تا ۵ تن کلزا برداشت کرد. ضمن این که در کنار این کشت می توان به تولید عسل نیز پرداخت.
شیرخشک و گذر از شیوه های پیشین توزیع
کمبود شیر خشک در بازار به میزان تولید بر می گردد یا به نحوه توزیع؟ بگفته رییس انجمن تولیدکنندگان شیر خشک نوزاد، تولید ۶۱ میلیون قوطی شیرخشک نوزاد به ۱۱۰ میلیون دلار ارز نیاز دارد که اگر به این عدد نیازمندی تولید شیر خشک های رژیمی و متابولیک را هم اضافه نماییم اعتبار مورد نیاز ۲۰۰ میلیون دلار خواهد بود. بگفته وی در ۵ ماه نخست سال حدودا ۵۰ درصد نیاز کشور تولید و به بازار ارائه شد.
با این وجود چرا شیر خشک در بازار کمیاب شد و در ادامه سازمان غذا و دارو برای جبران کسری بازار اقدام به فراخوان برای واردات ۳۰ میلیون قوطی شیرخشک کرد که برمبنای نیاز سالانه کشور ۵۰ درصد نیاز را پوشش می دهد؟
یکی از فعالان این صنعت عنوان نمود، برخی شرکت های تولیدی توزیع محصولات خودرا به شکل استانی انجام می دهند اما مدتی است که گرفتار چالش شدند. این شرکتها ۶ ماه است برای تمدید مجوز اقدام نموده اند اما مجوز تمدید نمی گردد. برمبنای تغییراتی که در سازمان غذا و دارو رخ داده تولیدکنندگان شیر خشک نوزاد برای توزیع محصولات خود باید مجوز مورد نیاز را از اداره کل امور فرآورده های طبیعی، سنتی و مکمل دریافت نمایند که یکی از زیرمجموعه های سازمان غذا و دارو است. متولی تاکید دارد شرکت های تولیدکننده باید توزیع سراسری داشته باشند در صورتیکه برای تامین انبارهای مورد نظر که وضعیت خاصی نیز دارند زمان بر است. یکی از شرایط مورد نیاز برای پیوستن به شبکه توزیع سراسری این است که توزیع کننده در ۸ تا ۱۰ استان انبار داشته باشد که برای تامین آن باید ۶ ماه تا یک سال زمان اختصاص داد. نمی توان با تصمیمات خلق الساعه و یک شبه تولید و بازار را گرفتار چالش کرد. ضمن اینکه داروخانه ها ترجیح می دهند شیر خشک را از تولیدکنندگان دریافت نمایند تا شرکت پخش، برای اینکه گاهی برخی شرکتها برای تحویل هر کارتن شیر خشک داروخانه ها را ملزم می کنند تا چند کارتن از داروهایی که بازار تقاضای کمتری دارند نیز خریداری کنند.
سایر اخبار مهم
اعلام نشدن ۳۲ قلم کالای اساسی از طرف رییس شورای قیمت گذاری محصولات اساسی کشاورزی (وزیر جهاد کشاورزی) از دیگر خبرهای این هفته بود.
معوق شدن ۱، ۰۰۰ میلیارد تومان از مبلغ خرید تضمینی کلزا از دیگر اخباری بود که عنوان شد به زودی تسویه می شود.
لغو ممنوعیت صادرات تخم مرغ که از شروع آبان اعمال شده بود و گلایه صادرکنندگان را بدنبال داشت خبر بعدی حوزه کشاورزی در هفته دوم آبان است.

منبع: