تناقض آشکار در آمار قاچاق پوشاک

زیپو کالا: به گزارش زیپو کالا، ستاد مبارزه با قاچاق اعتقاد دارد که برنامه های مقابله ای با قاچاق پوشاک موثر بوده و قاچاق به ۱.۱ میلیارد دلار رسیده اما اصناف میگویند بازار پوشاک رهاست و قاچاق بین ۳.۵ تا ۵.۵ میلیارد دلار است.

به گزارش زیپو کالا به نقل از مهر، ام المصائب صنعت پوشاک ایران حجم بالای قاچاق کالا است. مسؤلان ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز همواره تاکید دارند که توانسته اند قاچاق پوشاک را تا حدودی کنترل کرده و تقریبا به نصف برسانند اما مشاهدات میدانی از بازار پوشاک کشور و البته اظهارات مقام های صنفی نشان داده است که هر روز پای کشورهای جدیدی به بازار پوشاک ایران باز می شود و این در شرایطی است که واردات پوشاک از سال ۱۳۹۷ ممنوع شده و در آبان ماه سال ۱۳۹۸ آخرین مجوز نشان تجاری که اجازه فعالیت داشت، آن منقضی شد.
آمارهای چندگانه قاچاق پوشاک
بررسی آمارهای رسمی نشان داده است که طی سال های گذشته قاچاق پوشاک در ایران از مرز ۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار فراتر رفته بود که به همین جهت ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز از سال ۹۶ مبادرت به مقابله با قاچاق پوشاک کرد. البته این طرح چند بار متوقف گردید اما مسؤلان ستاد مبارزه با قاچاق معتقد هستند که بعد از اجرای طرح، قاچاق پوشاک کاسته شده است.
در این ارتباط حمیدرضا دهقانی نیا سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز می گوید: وقتی که در سال ۹۶ طرح مبارزه با قاچاق پوشاک را آغاز کردیم، نزدیک به ۲.۶ میلیارد دلار برآورد حجم قاچاق پوشاک بود حتی بسیاری از کارخانه ها و عرضه کنندگان پوشاک ایرانی از دایره بازی و میدان عرضه خارج شده بودند.
وی اضافه کرد: با عنایت به اقدامات انجام شده در این عرصه، هم اکنون قاچاق پوشاک به یک میلیارد و ۱۳۹ میلیون دلار رسیده است.
البته فعالان صنعت پوشاک معتقد هستند که میزان قاچاق بیشتر از آماری است که ستاد مبارزه با قاچاق اعلام می کند؛ به قول آنها میتوان برآورد کرد که قاچاق پوشاک در کشور از مرز ۳ میلیارد دلار عبور کرده باشد. حتی اعدادی در اندازه های ۵ میلیارد دلار هم در مورد حجم قاچاق پوشاک در ایران اعلام می شود.
در این رابطه مجید نامی عضو هیأت مدیره اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه واردات پوشاک ممنوع می باشد، اظهار نمود: طبق آماری که خود وزارت صمت عرضه کرده کل بازار پوشاک نزدیک به ۹ میلیارد دلار است که ۵.۵ میلیارد دلار تولید داخل و ۳.۵ میلیارد دلار به صورت قاچاق و غیرقانونی وارد کشور می شود.
وی اضافه کرد: با عنایت به این که مقابله با قاچاق پوشاک رها شده است و دیگر کسی اهمیتی به این بخش نمی دهد مقابله با قاچاق پوشاک رها شده است و دیگر کسی اهمیتی به این بخش نمی دهد روز به روز هم حجم قاچاق بیشتر می شود و از طریق های مختلفی پوشاک قاچاق همچون پوشاک استوک وارد کشور می شود.
نامی افزود: پوشاک مخصوص فصولی که گذشته و یا پوشاکی که در انبارهای خارج از کشور مانده به صورت استوک و کیلویی به قاچاقچیان فروخته می شود. در واقع خرید کالای استوک از خارج ارزان است اما همین کالا را در ایران چند برابر قیمت می فروشند ازاین رو ۱۰ تا ۲۰ برابر سود می کنند. ازاین رو وقتی این کار سود زیادی دارد و مقابله ای هم با آن نمی شود محل خوبی برای درآمدزایی شده است.
وی در مورد این که طبق ادعای ستاد مبارزه با قاچاق، میزان قاچاق پوشاک ۱.۳ میلیارد دلار است، اضافه کرد: به نظر ما محاسبات ستاد مبارزه با قاچاق درست نیست. هم اکنون ۳.۵ میلیارد دلار حجم قاچاق پوشاک است که البته به نظر ما شاید ارقام بزرگ تر هم باشد.
نامی اظهار داشت: ستاد مبارزه با قاچاق کالا طی یکی دو سال با برندهای محرز قاچاق مقابله نمود اما چند سال است که این حوزه رها شده و دیگر کسی اهمیتی به این بخش نمی دهد.
علاوه بر تفاوت آمار اتحادیه پوشک با ستاد مبارزه با قاچاق، وزارت صمت اعتقاد دارد که برآورد آمار قاچاق به همین راحتی ها نیست. در این ارتباط محسن گرجی مدیر کل دفتر صنایع منسوجات و پوشاک وزارت صمت به مهر اظهار داشت: برآورد آمار قاچاق پوشاک دشوار می باشد اما طبق آمار ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز بعنوان مرجع رسمی و البته بالادستی ما، هم اکنون در حدود ۱.۳ میلیارد دلار حجم قاچاق است.
وی تصریح کرد: ما هر چه لازم بوده به ستاد مبارزه با قاچاق اعلام نموده ایم اما به هر حال ستاد نهاد بالادستی ما است.
بنابراین در اینجا با سه آمار متفاوت در مورد قاچاق پوشاک مواجه هستیم؛ عدد یک میلیارد و ۱۳۹ میلیون دلار ستاد مبارزه با قاچاق، عدد یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار وزارت صمت و عدد ۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار تا ۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک!

ورود کشورهای جدید به بازار پوشاک ایران
همانطور که اشاره شد باآنکه واردات پوشاک ممنوع می باشد و مسؤلان ستاد مبارزه با قاچاق ادعای مقابله با ورود غیرقانونی این محصول را دارند اما بررسی ها نشان داده است که هر روز پای کشورهای جدیدی به بازار پوشاک ایران باز می شود.
در این ارتباط مجید افتخاری عضو هیأت مدیره اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران بیان نمود: ما شاهد سونامی واردات پوشاک قاچاق هستیم و این در شرایطی است که واردات این حجم از قاچاق تابحال سابقه نداشته است و هر ساله یک سری کشورهای جدید وارد بازار ایران می شود و بنابراین این مسائل توانمندی بازار ایران را از بین می برد.
افتخاری اظهار داشت: بیشتر از ۳.۵ دلار قاچاق پوشاک در سطح کشور وجود دارد و متأسفانه برنامه ای برای مبارزه با آن صورت نمی گیرد. در گذشته از کشور ترکیه واردات قاچاق داشتیم بعد این واردات از کشور بنگلادش صورت گرفت که به صورت تناژی و با قیمت بسیار پایین پوشاک قاچاق این کشور وارد کشورمان می شد ضمن این که نحوه نگهداری این کالاها در شرایط نامناسبی بود و بعضاً مشکلاتی را به لحاظ بهداشتی و سلامتی برای مصرف کنندگان ایجاد می کرد.
عضو هیأت مدیره اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک اظهار نمود: حالا هم سونامی واردات پوشاک قاچاق از چین به کشور ما شروع شده و همینطور پاکستان هم به کشور ما واردات پوشاک قاچاق دارد و گفته می شود این کشور بشدت روی بازار ایران برنامه ریزی می کند بنابراین همه اینها سبب می شود بدنه تولید گرفتار چالش هایی شود که هر روز نوع و جنس این چالش ها تغییر می کند.
چرا قاچاق پوشاک در ایران جذاب است؟
نکته ای که باید به آن اشاره شود اینست که علیرغم اهمیت صنعت پوشاک در اقتصاد دنیا، این صنعت در ایران با معضلاتی مواجه می باشد که سبب شده در بازارهای داخل و خارجی به حاشیه رانده شود؛ همچون این مشکلات وضعیت تأمین مواد اولیه است. تولیدکننده ایرانی برای تأمین مواد اولیه و بالا بودن قیمت این مواد در داخل و خارج گرفتار مشکل است که همین مبحث سبب شده قیمت پوشاک ایرانی گران تر از سایرین بخصوص اجناس قاچاق که بدون تعرفه و به سادگی تزریق بازار می شوند، باشد.
بهره گیری از ماشین آلات فرسوده، واردات بی رویه (تا قبل از ممنوعیت)، بهره بانکی، کمبود نقدینگی، قاچاق کالا، فعالیت واسطه ها، وجود انحصار و برخی رانت ها به همراه بعضی از مشکلات بیمه و مالیات هم مشکلات صنعت پوشاک را دوچندان کرده است. از سویی دیگر وجود تورم فزاینده و کاهش قدرت خرید اقشار جامعه باعث کاهش سهم پوشاک در سبد اقلام مصرفی خانوار ایرانی شده است.
همین مسائل سبب شده که ورود پوشاک قاچاق که از آن تحت عنوان «قاچاق محرز» یاد می شود به بازار ۹ تا ۱۰ میلیارد دلاری ایران به یکی از جذاب ترین راه ها برای کسب درآمد قاچاقچیان تبدیل گردد و با عنایت به سود بالا قاچاقچیان حتی بعد از کشف کالا هم از قاچاق دست نمی کشند.
برای اثبات این مورد هم نیازی به عرضه آمار نیست چونکه بازدیدی از پاساژها و فروشگاه ها به سادگی مهر تأییدی بر این گزاره می زند؛ دست فروشی ها، مزون های خانگی، برندهای داخلی زیرزمینی و برندهای خارجی که زمان فعالیت آنها در کشور به اتمام رسیده به سادگی مبادرت به فروش پوشاک قاچاق می کنند. عمده این کالاها هم محصولات ترکیه و بنگلادش است که اغلب فاقد استاندارد هستند.
نکته دیگر آنکه علاوه بر مشاهده قاچاق محرز در بازارهای حضوری، در فضای مجازی هم صفحات گوناگونی مبادرت به فروش کالاهای خارجی می کنند بشکلی که جریان عرضه کالاهای خارجی کاملا روان است و هیچ محدودیتی در آن معنا ندارد.