اجرای آزمایشی بازار آب در ۵ دشت بحرانی کشور

زیپو کالا: مدیرکل دفتر اقتصاد و راندمان آب، مدیریت مصرف و تقاضای شرکت مدیریت منابع آب ایران از اجرای آزمایشی طرح بازار آب در ۵ دشت بحرانی کشور آگاهی داد.

به گزارش زیپو کالا به نقل از وزارت نیرو، “سید محمد آهویی” در ارتباط با ضرورت اجرای طرح پیاده سازی و اداره بازار آب در مناطق منتخب پایلوت در کشور اظهار داشت: مروری کوتاه بر تاریخچه مدیریت منابع آب نشان میدهد که در دهه ۱۳۵۰ و ۱۳۶۰ پروژه ها و برنامه های آبی کشور برای پاسخگویی به تقاضاهای موجود تنظیم می شد و در این میان به موضوع صیانت از منابع آب توجه کافی نمی شد.
مدیرکل دفتر اقتصاد و راندمان آب در همین رابطه اضافه کرد: از اواسط دهه ۱۳۷۰ و بعد از آن در دهه ۱۳۸۰ بواسطه کاهش منابع آب های سطحی و زیرزمینی و همین طور رشد جمعیت و افزایش تقاضا برای اجرای طرح های توسعه در کشور، برنامه های مدیریت منابع آب کشور تا حدودی اصلاح گردید و این دفعه تلاش شد تا بجای سیاست های عرضه بی رویه آب، موضوع مدیریت توأمان عرضه و تقاضا در دستور کار قرار بگیرد.
وی افزود: از دهه ۱۳۹۰ به این سو نیز باتوجه به کاهش شدید منابع آبی کشور و ارزیابی هایی که حکایت از فقر منابع آبی، افزایش اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی و تشدید فشار بر آبخوان، کاهش کیفیت آب و نتایج زیست محیطی … و بروز مشکلات جدی در مدیریت آب کشور وجود داشت، موضوع صیانت از منابع آب در دستور کار قرار گرفت و تلاش شد تا برنامه هایی در راستای مدیریت تقاضا و مدیریت بهینه منابع آب اجرائی شود.
آهویی اظهار داشت: تقویت و ساماندهی بازار آب یکی از برنامه هایی است که برمبنای مصوبه شورای عالی آب در طرح تعادل بخشی در برنامه کار وزارت نیرو قرار گرفته است و مطالعاتی نیز دراین زمینه انجام شده و تلاش می شود تا با کمک آن ضمن ضابطه مند کردن میزان و نحوه مصرف آب، قسمتی از آب مورد تقاضا را بوسیله اجرای سیاست های باز اختصاص آب بوسیله جابجایی مصرف به بخش های کاراتر و بهره ورتر، در قالب قواعد و مقررات تنظیمی، برای متقاضیان فراهم آورد.
وی افزود: علاوه بر این تمهیداتی اتخاذ شود که تامین تقاضاهای بیش از پیش بوسیله مدیریت مصرف و افزایش راندمان آب بهره برداران مجاز موجود تامین و از افزایش برداشت بدون مجوز و فشار بر منابع آب جلوگیری شود.
مدیرکل دفتر اقتصاد و راندمان آب گفت: همچون اهداف اصلی که این پروژه دنبال می کند موضوع ارتقا راندمان آب است که در مبادلات آبی بسیار محدودی که در بعضی مناطق پایلوت نیز انجام شده است، ارزیابی های اولیه نشان میدهد که بازار آب می تواند نقش مؤثری دراین زمینه ایفا کند.

وزارت نیرو در اجرای طرح بازار آب نقش تسهیل گر را ایفا می کند

آهویی در ادامه اظهار داشت: وزارت نیرو به عنوان نماینده دولت در اجرای طرح بازار آب نقش تسهیل گر را ایفا می کند و چندین کارگزاری در این زمینه فعال می شوند که وظیفه ایجاد ارتباط میان عرضه کنندگان آب با متقاضیان را بر عهده دارند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: هم اکنون این طرح در بعضی دشت های بحرانی در ۵ استان کشور در مناطق محدودی از استانهای یزد، اصفهان، البرز، قزوین و هرمزگان و سمنان بصورت پایلوت درحال اجراست و امیدواریم با فراهم شدن زمینه های لازم و رفع ایرادات این طرح به زودی در دیگر دشت های بحرانی کشور نیز اجرائی شود.
مدیرکل دفتر اقتصاد و راندمان آب افزود: اجرای طرح بازار آب نیازمند الزامات و مقدماتی است که همچون آن راه اندازی سامانه معاملات است که برخی از شرکت های دانش بنیان در این زمینه مقرر است با وزارت نیرو همکاری کنند.
آهویی همین طور با اشاره به این که همچون شروط اجرائی شدن این طرح در دشت های مختلف کشور این است که قبل از اجرائی شدن آن دیگر مقدمات مدیریت بهینه آب مانند نصب کنتورهای هوشمند، تحویل حجمی آب، مسدود کردن چاه های بدون مجوز و اصلاح الگوی کشت اجرائی شود اشاره کرد: در صورتیکه این مقدمات در دشت های بحرانی کشور اجرا نشود، آن دشت استانداردهای لازم برای اجرای طرح بازار آب را به دست نمی آورد.

بازار آب می تواند منجر به افزایش راندمان و ارزش اقتصادی آب شود
وی با اشاره به عملیاتی کردن این طرح در دشت قزوین و دشت خواف اضافه کرد: طرح بازار آب بصورت پایلوت در استان قزوین و شهرستان خواف استان خراسان رضوی اجرا شده و بررسی نتایج آن نشان می هد که بازار آب می تواند منجر به افزایش راندمان و ارزش اقتصادی آب شود.
آهویی در مورد سازوکار عملیاتی اجرای طرح بازار آب نیز اظهار داشت: مالک چاه کشاورزی که دارای پروانه بهره برداری معتبر است و روی چاه کنتور هوشمند نصب کرده است می تواند در صورت رعایت الگوی کشت آب مازاد ناشی از صرفه جویی خودرا که در قالب پروانه بهره برداری مجاز به برداشت آن می باشد، با قیمتی که در بازار تعیین می شود عرضه نماید.
وی در بخش پایانی سخنان خود با اشاره به نقش مؤثر بازار آب در صیانت از منابع آبی و ارتقای راندمان در عرصه مصارف آب اضافه کرد: هم اکنون هزینه تمام شده انتقال آب از خلیج فارس برای صنایع فلات مرکزی در ازای هر متر مکعب حدود ۴ دلار تمام می شود، اما با اجرای این طرح صنایع می توانند با قیمت های بمراتب کمتر مازاد آب بخش کشاورزی ناشی از صرفه جویی را دریافت نمایند و کشاورزان نیز می توانند ضمن افزایش راندمان تولید محصول، مازاد آب خودرا در بازار به فروش برسانند و از محل در آمد آن نسبت به ایجاد تمهیدات لازم جهت کاهش مصرف آب و افزایش راندمان اقدام نماید.