زوایای پنهان پرواز نافرجام یاسوج و سئوالات بی پاسخ

به گزارش زیپو كالا حادثه سقوط هواپیمای تهران-یاسوج و برخورد آن با كوه در اواخر سال ۱۳۹۶ همچنان زوایای تاریك و پنهانی دارد و ادعاهای مطرح شده از جانب متهمان این پرونده تناقضات بسیاری با گزارش كمیسیون اصل ۹۰ و اظهارات قاضی عالیشاه در دادگاه دارد كه باید دید این مورد در جلسات بعدی دادگاه به چه نتیجه ای می رسد، اما مسؤلان متولی وقت هنوز پاسخگویی روشنی در این حوزه نداشته اند.
به گزارش زیپو کالا به نقل از ایسنا، اواخر بهمن ماه سال ۱۳۹۶ هواپیمای ATR-۷۲ شرکت هواپیمایی آسمان که از تهران به مقصد یاسوج در حرکت بود در نزدیکی این شهر به کوه برخورد کرد و نهایتاً همه سرنشینان آن شامل ۶۰ نفر مسافر و شش نفر کروی پروازی جان باختند. این حادثه دردناک همچنان در هاله ای از ابهام قرار دارد و مجلس شورای اسلامی و قوه قضاییه به دنبال یافتن زوایای پنهان آن و پیدا کردن مقصران این فاجعه دردناک هستند.
از همان ابتدا تابحال خیلی از نمایندگان مجلس با تشکیل کمیته حقیقت یاب تلاش کردند تا سهم هر یک از مقصران را از نهادهای تصمیم گیر نظارتی مانند سازمان هواپیمایی کشوری و شرکت فرودگاه ها و نهایتاً شرکت هواپیمایی آسمان و کروی پروازی را مشخص کنند.
حالا و با گذشت بیشتر از دو سال از از این سقوط مبهم گزارش کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در اینباره حاکی از این است که زنجیره ای از تخلفات در شرکت هواپیمایی آسمان، سازمان هواپیمایی کشوری و شرکت فرودگاه ها سبب این حادثه شده و سهم کروی پروازی در بروز سانحه ناچیز بوده است.
البته در ایام گذشته دادگاه رسیدگی به پرونده سانحه هواپیمای تهران-یاسوج به ریاست قاضی عالیشاه در شعبه ۱۰۵۷ مجتمع قضایی کارکنان دولت برگزار گردید که در این دادگاه متهمان وکلای آنها و قاضی عالیشاه صحبت های مختلف و متناقضی را مطرح نمودند و نهایتاً قاضی با بیان ختم جلسه دادگاه اعلام نمود که در جلسه بعد کارشناسان دعوت می شوند تا به صورت تخصصی به مبحث پرداخته شود.
قاضی عالیشاه از نخستین متهم یعنی مدیر ایمنی وقت شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران خواست تا اظهاراتش را توضیح دهد و بعد از طرح اظهارات او و توجیه این مدیر به جهت اینکه چرا این هواپیما ارتفاع خویش را تا این حد پایین آورده بود و نهایتاً با کوه برخورد کرده است گفت شما به همراه سه متهم دیگر ۱۵ درصد بعنوان مقصر شناخته شده اید.
این متهم اظهار داشت: یک صفحه و نیم اصلاحیه بر روی اظهاراتم به بازجو تحویل دادم و تاکید دارم که کارشناسان پرونده دانش کافی برای اظهارنظر نداشته اند و فاقد تخصص فرودگاهی و برج مراقبت بوده اند. چونکه بر مبنای اطلاعات موجود در شرایطی که هواپیما وارد محدوده فرودگاه یاسوج می شود، تنها در شرایطی که اگر موتورش از بین برود و یا شرایط فشار داخلی کابین افت کند، می تواند ارتفاع آنرا از ۱۵ هزار پا پایین آورد. این هواپیما در ۲۵ مایلی فرودگاه ارتفاع زیر ۱۷ هزار پا می آید در حالیکه اصلا شرایط غیرنرمالی نداشته است و هواپیما تا ارتفاع ۱۴ هزار پایی با اختیار خلبان پایین آمده است.
پس از آن که قاضی عالیشاه از یکی دیگر از متهمان این پرونده خواست که برای عرضه توضیحاتش به جایگاه بیاید این متهم اضافه کرد: شرکت فرودگاه و ناوبری آن بر مبنای اساسنامه خود، مأموریت هایی دارد که در این چارچوب مقرراتی را برای بودجه دارد و در نهایت هیچ شخصی نمی تواند ریالی را خارج از بودجه مصوب بپردازد چونکه جرم تلقی می شود از سویی دیگر هیچ وظیفه ای در زمینه تأمین تجهیزات برای سازمان هواپیمایی نداریم و رد کامل صلاحیت هیئت کارشناسی و عدم وجود رابطه سببیت بین نتیجه حاصله و عملکرد ما از محورهای اصلی مورد دفاع من است.
نهایتاً قاضی عالیشاه رئیس سازمان هواپیمایی کشوری را بعنوان دیگر متهم این پرونده به جایگاه احضار کرد تا توضیحاتش را بشنود و نهایتاً این مقام مسئول هم گفت ما نظارت های خودمان را بر مبنای آنچه باید اتفاق می افتاد انجام دادیم و کوتاهی نکردیم. اما خلبان، کاملا نسبت به دید خود آگاهی داشته و تمام اطلاعات هواشناسی هم درست بوده است از سویی دیگر این خلبان عادت داشته به اینگونه پرواز، یعنی از ۱۰۰ تا پروازی که انجام می داده ۱۰ پرواز را به این صورت انجام می داد.
طرح این اظهارات از جانب رئیس سازمان هواپیمایی کشوری منجر به اعتراض شکات پرونده شد و آنها گفتند که این سخن عذر بدتر از گناه است اگر می دانستید خلبان این اشتباهات را انجام می داد چرا به وی اجازه پرواز می دادید.
نهایتاً ادامه این مباحث به حضور کارشناسان در جلسه بعد دادگاه موکول شد اما گزارش کمیسیون اصل نود مجلس که دو روز پیش از آن منتشر گردید گویای مسائل دیگری است: در این گزارش آمده است: با عنایت به بررسی های این کمیسیون، علت اصلی بروز سانحه هواپیمای ATR شرکت آسمان در اطراف یاسوج، پدیده یخ زدگی هواپیما بوده که به علت عدم انجام امریه صلاحیت پروازی به شماره AD ۲۰۰۹-۰۱۷۰ و نتیجتاً عدم تجهیز هواپیما به سامانه تشخیص یخ زدگی مبتنی بر پایش کارایی (APM)، کرو پروازی بموقع از بروز یخ زدگی آگاه نشده و هشداری به آنها داده نشده است. البته ضعف نظارتی سازمان هواپیمایی کشوری یکی دیگر از عوامل کمکی موثر در بروز این سانحه بوده که در این گزارش به تفصیل به آن اشاره شده است.
یکی دیگر از عواملی که در گزارش کمیسیون اصل نود بعنوان عوامل کمکی موثر در بروز این سانحه به آن اشاره شده، در اختیار قرار ندادن تجهیزات مربوط به سامانه پایش کارایی از سویی کارخانه ATR بر خلاف تعهدات بین المللی مندرج در پیمان شیکاگو به بهانه تحریم بوده است همینطور به این مساله اشاره شده که شرکت هواپیمایی آسمان سازمان هواپیمایی کشوری از فرصت برجام برای تجهیز هواپیمای ATR به این سامانه استفاده مناسب نکردند.
در نتیجه گیری این گزارش عوامل خیلی از تخلفات و ضعف ها در شرکت هواپیمایی آسمان، سازمان هواپیمایی کشوری، شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی و کروی پروازی بعنوان دیگر عوامل موثر در بروز سانحه سقوط هواپیمای تهران یاسوج یاد شده قرار گرفته است و نهایتا کمیسیون اصل ۹۰ در این گزارش پیشنهاد کرد که لزوم دارد نهاد مستقل بررسی سانحه در کشور تشکیل و بررسی سوانح هواپیمایی از سازمان هواپیمایی کشوری منفک و به این نهاد مستقل واگذار شود که بررسی سوانح مختلف ریلی دریایی و جاده ای هم در آن صورت گیرد.
با توجه به گزارش ها و اخبار انتشار یافته اخیر با وجود تماسهای مختلف خبرنگار ایسنا با مسؤلان مختلف دستگاه های نظارتی، هنوز امکان دسترسی به پاسخ مهیا نشده است و باید منتظر ماند و دید که در جلسات بعدی دادگاه روند بررسی این پرونده چگونه ادامه پیدا می کند و آیا زوایای پنهان این پرواز نافرجام روشن می شود؟